Bu yazımızda sizlere matbaa, ambalaj, reklamcılık, ozalit, tekstil vb. başlıca sektörlerde en çok kullanılan çeşitli baskı tekniklerinden bahsedeceğiz.
Sultanım, günümüzde artık devletler dinden ve geleneklerden gelen kurallara göre değil, akıl ve bilim ilkelerine göre yönetilmektedir. (Yıl: 1700’ler)
İbrahim Müteferrika
Baskı Teknikleri
Baskı; resim, şekil, yazı ve genel anlamda grafik tasarımların farklı materyaller üzerine çoğaltılarak aktarılması işlemine denir. Teknolojinin gelişmesi ile birlikte günümüzde baskı sektörü de büyük bir değişim ve gelişim içine girmiştir. Öyle ki baskı artık her türlü malzemeye yapılabilir hale gelmiştir. Birçok malzemeye baskı yapılabilmesi ise matbaada farklı baskı tekniklerini ortaya çıkarmıştır. Burada önemli olan ise en iyi sonucu alabilmek için hangi malzemeye hangi baskı tekniğini yapacağınızı bilmeniz olacaktır.
Sizler için hazırladığımız yazımızda sıkça kullanılan baskı tekniklerinden ve bu tekniklerin genelde hangi malzemeler üzerine uygulandığından bahsedeceğiz. Doğru ve kaliteli bir baskı için haydi hep birlikte matbaada kullanılan baskı tekniklerine göz atalım.
En Çok Tercih Edilen Baskı Teknikleri
- Ofset Baskı
- Dijital Baskı
- UV Baskı
- Lazer Baskı
- Yaldız Baskı
- Gofre Baskı
- Transfer Baskı
- Flekso Baskı
- Rotogravür / Tifdruk Baskı
- Emboss Baskı
- Serigrafi Baskı
- Empirme Baskı
- Tampon Baskı
- Asit İndirme Baskı
- Web Ofset Baskı
Ofset Baskı
Ofset baskı, matbaa sektöründe en çok kullanılan baskı tekniklerindendir. Bu baskı tekniği genellikle yüksek tirajlı işlerde kullanılmaktadır. Çünkü çok adetli işler için ofset baskı ekonomik anlamda avantaj sağlamaktadır. Dev reklam afişleri, antetli kağıt baskıları, davetiyeler, insert baskılar, kartvizitler, gazeteler ve daha sayamadığımız çok adet gerektiren bir çok baskılı ürün ofsette basılabilmektedir ve oldukça kaliteli sonuçlar vermektedir.
Dijital Baskı
Dijital baskı, baskısı yapılacak işin adet sayısının az olduğu, hızlı bir şekilde baskının sonuçlanmasının gerekli olduğu durumlarda tercih edilen bir baskı tekniğidir. Dijital baskının çalışma mantığı esnektir. Baskı öncesinde kalıp hazırlama gerektirmez. Kalıp hazırlanmadığı için de değişiklik yapılabilmesi mümkün olmaktadır. Bu da işin hızlı bir şekilde sonuçlanmasını sağlamaktadır. Dijital baskıda yüksek adetli işlerin basılması maliyetli olmaktadır. Bu nedenle az sayıdaki işler için dijital baskı daha uygun bir baskı tekniğidir.
UV Baskı
UV baskı dijital baskı alanında en çok tercih edilen baskı tekniklerinden biridir. Boyanın baskı yapılacak malzemeye temas eder etmez ultraviyole ışınları tarafından hızlıca kurutularak oluşturulan bir baskı tekniğidir. Kuruması zor olan baskıların çok kısa bir zaman içinde kuruyarak hazır hale gelmesini sağlar. UV baskı, ahşap plaka, metal, pvc malzeme, cam plaka gibi yazıcı ile uyum sağlaması koşulu ile birçok materyale baskı yapabilme imkanı sunmaktadır. Ajanda baskı, kalem baskı, defter baskı, termos bardak baskı, plaket baskı gibi ürünler için UV baskı tercih edilen bir baskı tekniğidir.
Lazer Baskı
Lazer baskı; metal, deri, pleksi, ahşap, cam, sert plastik gibi yüzeylere lazer ışığı yansıtılarak yakma, kazıma, kesme yöntemiyle yapılan bir baskı tekniğidir. Baskı yapılacak yüzeye yoğun lazer ışını verilerek yüzeye istenilen çizimin yapılması sağlanmaktadır. Lazer baskı diğer baskı tekniklerine göre kalıcı bir çözümdür çünkü baskının silinmesi, aşınması gibi durumlar yoktur. Bu da kalıcı bir reklam çözümünü sağlamaktadır. Lazer baskıda malzeme kazındığında malzemenin altında olan renk çıkacaktır bu nedenle lazer baskıda renk seçilememektedir. Lazer baskı makinelerinde aynı zamanda kesim işlemi de yapılabilmektedir. Kalın kağıt, pleksi gibi malzemelerde ürünler kesilerek şekillendirilebilmektedir.
Yaldız Baskı
Yaldız baskı matbaacılıkta baskıya metalik efekt görünümü vermek için yapılan, ofset baskı makinesinde ekstra bir renk basılıyormuş gibi uygulanan ve basılacak işi süsleyerek kullanıcıları etkilemek amacı ile yapılan bir baskı türüdür. Altın yaldız, gümüş yaldız, pantone renkleri ile karıştırılmış altın ve gümüş yaldız olmak üzere 3 çeşit yaldız mürekkebi vardır. Özellikle kâğıt üzerine yapılan çerçeve baskılarda, kağıt ambalajların üzerinde, karton çanta gibi ürünlerde çokça kullanılır. Yaldız baskı, baskıyı görsel açıdan daha çekici ve dekoratif hale getirir ve baskıya değer kazandırır niteliklerine sahiptir.
Gofre Baskı
Gofre baskı, baskı yapılacak kağıtta istenilen bölgelerin kabartılması için yapılan işleme denir. İyi tasarlanmış gofre uygulamaları ürün üzerinde oldukça şık bir görünüm sunar. Gofre uygulaması yapılabilmesi için öncelikle klişe yapılır. Daha sonra klişe aracılığıyla baskı yapılan olan kağıda özel bir makine ile pres uygulanır ve kabartma işlemi tamamlanmış olur.
Transfer Baskı
Süblimasyon baskı olarak da bilinen transfer baskı tekniği bir görüntüyü veya fotoğrafı transfer kağıdı aracı ile yüksek sıcaklık verilerek alt zemindeki nesneye transfer etme işlemine denir. Süblimasyon baskı tekniğinde boya, yüksek sıcaklıkta katı halden gaz hale geçerek baskı zeminine transfer olur. Böylece baskı tamamlanmış olur. Transfer baskı genellikle promosyon sektöründe şapka, tişört ve şemsiye, kupa gibi ürünlerin baskılarında kullanılmaktadır.
Flekso Baskı
Flekso baskının en önemli özelliği kağıt haricinde plastik esaslı ve şeffaf malzeler üzerine baskı yapabilmesidir. Flekso baskının ofset baskı tekniğiyle kıyaslanmayacak kadar zor bir hazırlık aşaması vardır. Bu nedenle minimum adet miktarları oldukça yüksektir.
Rotogravür / Tifdruk Baskı
Tifdruk matbaacılıkta kullanılan temel baskı tekniklerinden biridir. Bu baskı tekniğinin Türkçe karşılığı ise çukur baskı tekniğidir. Tifdruk baskı tekniğinde basılacak olan içerik metal kalıp üzerine kazınır ya da asitle oyulur. Daha sonra kalıbın bütün yüzeyi mürekkeple kaplanır ve yüzey üzerinde kalan mürekkep silinerek temizlenir. Bu işlemden sonra kalıbın yalnızca oyulmuş yerlerinde mürekkep kalmış olur. Daha sonra bu tabakanın üzerine baskı yapılacak malzeme yerleştirilerek basınç uygulanır ve çukurlardaki mürekkebin baskı yapılacak malzemenin yüzeyine geçmesi sağlanır.
Tifdruk baskıda kalıp maliyeti yüksektir bu nedenle yüksek tirajlı işlerde tercih edilmektedir. Tifdruk baskı tekniğinde bir kalıp ile seri bir şekilde milyonlarca iş basılabilmektedir. Bu nedenle daha çok gıda ambalajları, dergiler, kataloglar, kağıt para gibi işlerde tercih edilmektedir.
Emboss Baskı
Tifdruk matbaacılıkta kullanılan temel baskı tekniklerinden biridir. Bu baskı tekniğinin Türkçe karşılığı ise çukur baskı tekniğidir. Tifdruk baskı tekniğinde basılacak olan içerik metal kalıp üzerine kazınır ya da asitle oyulur. Daha sonra kalıbın bütün yüzeyi mürekkeple kaplanır ve yüzey üzerinde kalan mürekkep silinerek temizlenir. Bu işlemden sonra kalıbın yalnızca oyulmuş yerlerinde mürekkep kalmış olur. Daha sonra bu tabakanın üzerine baskı yapılacak malzeme yerleştirilerek basınç uygulanır ve çukurlardaki mürekkebin baskı yapılacak malzemenin yüzeyine geçmesi sağlanır.
Tifdruk baskıda kalıp maliyeti yüksektir bu nedenle yüksek tirajlı işlerde tercih edilmektedir. Tifdruk baskı tekniğinde bir kalıp ile seri bir şekilde milyonlarca iş basılabilmektedir. Bu nedenle daha çok gıda ambalajları, dergiler, kataloglar, kağıt para gibi işlerde tercih edilmektedir.
Serigrafi Baskı
Serigraf baskı çok uzun zamanlardan bu yana kullanılan, matbaanın baskı yapamadığı tahta, metal, porselen, taş, cam, kumaş, seramik vb. malzemelere baskı yapabilmeye olanak sağlayan bir baskı tekniğidir. Serigraf baskıda ahşap ya da metal bir çerçeveye ipek kumaşı gerilir daha sonra bu kumaş film tabakası ile kaplanıp ışıkta pozlanır basılacak olan grafik bu kumaşa bir şablon gibi çıkar. Şablon suya tutularak ışığa duyarlı bölgeler suyun yardımı ile boşaltılır ve hassas bir kalıp oluşturulur. Sonrasında ise keskin bir ragle yardımı ile baskı yapılır.
Emprime Baskı
Emprime baskı farklı renklerdeki boyaların kullanılmasıyla kumaş üzerine desen ve zemin basma işlemine denir. Emprime baskı tekniği kalıp ve ipek ile yapılır. Baskı alanını kaplayacak kadar bir kalıp hazırlanır ve sonra bu kalıba gergin bir şekilde ipek döşenir. Bu aşamadan sonra basılacak olan grafiğin folyosu çıkartılır ve kalıba yerleştirilir. Emprime boyası kalıbın üzerine dökülür ve ragle ile baskı yapılır.
Tampon Baskı
Tampon baskı, düz, kavisli, bombeli, eğimli, buruşuk (top, çakmak, kalem, bardak içi, düğme, balon vb.) yüzeyler üzerine baskı yapılabilmesine imkân sağlayan bir baskı tekniğidir. Tampon baskı için öncelikle basılacak olan grafik için bir klişe hazırlanır. Klişe üzerine mürekkep kaplanır tampon makinası klişenin yüzeyini temizler böylelikle mürekkep yalnızca çukurlaştırılan yerlerin içinde kalır. Bu aşamadan sonra baskı tamponu nesne üzerinde onu kaplayacak şekilde yerleştirilir. Baskı tamponu klişe üzerindeki mürekkebi alır ve nesne üzerine uygular. Baskı tamponu aracılığıyla boya, baskı tamponundan nesneye geçmiş olur. Böylelikle tampon baskı için hazırlanmış grafiklerin klişede doldurularak veya oyularak baskı yapılacak nesne üzerine transferi sağlanmış olur.
Asit İndirme Baskı
Asit indirme baskı, metal levha üzerini aşındırma veya oyma yöntemi ile yapılan bir baskı tekniğidir. Bu teknikte marka, logo, yazılar, grafikler vb. ayırt edici işaretler metal levhanın üzerine derinlik oluşturarak işlenir yani asit bu bölgeleri oyarak kalıcı şekiller bırakır. Asit indirme tekniği uzun ömürlüdür ve metal levhaların üzerinde bulunan grafiklerin yıpranması, silinmesi, solması gibi bir durum söz konusu değildir bu sebeple genellikle kimyasal etkilerin ve fiziksel aşındırmaların olduğu ortamlarda tercih edilmektedir.
Web Ofset Baskı
Web ofset baskı makineleri bir diğer bilinen adıyla rotatif baskı makineleri bobin kağıda baskı yapabilen ofset baskı makine çeşididir. Web ofset baskı makinesini tabaka ofset baskı makinelerinden ayıran en belirgin özellik bobin kağıda baskı yapabilmesi ve hızının çok yüksek olmasıdır. Tabaka ofset makinesine oranla daha az maliyetli ve daha hızlı olan bu baskı tekniği genellikle gazete ve dergilerin basım işlerinde kullanılmaktadır.
0 Yorum
